Sớm mai - Nguyễn Văn Hưng - Triển lãm hy vọng hiện hữu

Sớm mai

73x92cm

Sơn dầu

2024

Hoạ sĩ Nguyễn Văn Hưng

Hướng rẽ trái 30m

Năm 2018, mình xem "Chú voi ngồi im trên đất" (An Elephant Sitting Still), bộ phim đầu tiên và cũng là cuối cùng của đạo diễn Hồ Ba. Anh bằng tuổi mình, nhưng cuộc đời lại ngắn ngủi đến đau lòng: bộ phim giành được 3 giải Kim Mã và giải FIPRESCI tại Liên hoan phim Berlin, nhưng tranh cãi gay gắt với nhà sản xuất về việc cắt giảm thời lượng đã dẫn đến một kết cục bi thảm khi anh tự kết liễu đời mình ở tuổi 27, trước khi phim được công chiếu. Câu chuyện ấy ám ảnh mình rất lâu – một nghệ sĩ có thể bền bỉ theo đuổi lý tưởng và tiêu chuẩn của mình đến đâu, khi áp lực thực tế ngày càng đè nặng?

Bộ phim dài 4 tiếng, xoay quanh bốn con người bế tắc tìm đến Mãn Châu Lý, nơi họ nghe kể về một chú voi ngồi bất động. Không ai chắc chắn chú voi có thật hay không, nhưng câu chuyện ấy trở thành sợi dây cứu rỗi duy nhất, giúp họ tiếp tục bước đi trong những ngày tưởng như vô vọng. Điều khiến mình ấn tượng là Hồ Ba đã tạo ra một thế giới ám ảnh với hình ảnh "chú voi kỳ lạ," nhưng chú voi ấy lại không bao giờ xuất hiện trên màn ảnh.

Từ đó, mình bị cuốn hút bởi cách sử dụng những ký hiệu đơn giản để mở ra những không gian khác biệt mà không cần phô bày trực tiếp. Cũng như cách Hồ Ba tạo dựng sự hiện diện của chú voi, mình tò mò tự hỏi: "Rẽ trái 30m" sẽ dẫn đến một nơi thế nào? Là một không gian tươi mới, đầy ánh sáng và hy vọng? Hay là một góc trầm mặc, xưa cũ, gợi nhớ những ngày tháng khó khăn? Tất cả có lẽ phụ thuộc vào cách chúng ta cảm nhận khung cảnh trước mắt.

Chiếc biển hiệu Cafe Society treo tại đây lại nhắc mình đến một bộ phim cùng tên của Woody Allen – một đạo diễn khác mà mình rất ngưỡng mộ. Tựa phim, cũng như những mũi tên chỉ hướng hay câu chuyện về chú voi, là những chi tiết nhỏ có thể khơi gợi những không gian xa xăm, vượt khỏi tầm mắt nhưng luôn hiện hữu trong tâm trí.